Yazımızda tercih yapılırken dikkat edilmesi gerekenleri, üniversiteler arası karşılaştırma nasıl yapılır, bilmeniz gereken üniversitede okuyanların imkanları nelerdir hepsini derlemeye çalıştık.
Yazımızı PDF halinde indirin.
1. Mesleki Eğilim ve İlgi :
Mesleki eğilim, ilgi, yetenek öğrencilerin 9.sınıftan beri aşağı yukarı kendilerine uygun bir yol haritası çizmeleri gerekmektedir. Bu durum yaklaşık 2 haftalık tercih dönemine sıkıştırılacak bir durum değildir. Öğrencinin eğer başarı sıralaması & puanı gibi önünde engeller yoksa, istediği bölümü seçmelidir.
Aile, arkadaş, çevreden gelen istekleri karşılamak için onların istediği bir bölümü başkalarını (aile olsa bile) mutlu etmek için okunmamalıdır. Bu yönde tercih yapmış ve üniversitenin hazırlık aşamasında veya son sınıfında dahi bırakan tekrar hazırlanan öğrenciler bulunmaktadır. O yüzden ebeveynlerin ve çevrenin bu konuda kişinin okumak istediği, okuduğu vakit mutlu olacağı ve işini severek yapacağı, ibibikler ötmeden kalkmış işini bugün nasıl daha iyi yapabilme tutkusuyla çırpınacak bir tercihte bulunulmalıdır. Aksi takdirde her gün nefret ederek mecburi gittiği bir bölüm yüzünden öğrencinin mutluluğu eskisi gibi olmayacak daha da düşecektir.
Aileler çocukları için kötülük istemezler fakat istemeden de olsa bu tarz kötülüklerde bulunabilirler. O yüzden ailelerin tercih dönemlerinde çocukların isteklerine karşı gerekli duyarlılığı sağlayarak ortak bir karar almak daha sağlıklı olacaktır. Hem aile isteği hem de öğrencinin sevdiği bir tercihte bulunmak oldukça iyi bir tercih olacaktır.
Atatürk`ün bir lafını belirtmek isterim : ‘’ Vatanını seven işini en iyi yapandır. ‘’
İşimizi en iyi yapmanın yolu sevdiğimiz mesleği yapmamızdan geçer.
2. Üniversite Konumu ve Şehir Tercihleri
Üniversitenin konumunda bir çok öğrenci tercihten sonra süprizle karşılaşabilmektedir. Sebebi ise şehir bilgisinden sonra okuyacağı bölümün fakültesinin nerede olduğunu tam araştırmaması yüzündendir.
Şehir bilgisinden sonra araştırmanız gereken hususlar sizin okuyacağınız fakültenin ilçesi ve ulaşımlarıdır. Ulaşımları ve fakültenin merkezi bir konumda olmasına tercihi olarak dikkat etmeniz gerekebilir. Eğer aynı şehirdeyseniz bu durum sizleri daha da çok ilgilendirmektedir. Örneğin Ankara`nın merkez ilçelerinden birinde oturuyorsanız
Polatlı , Nallıhan gibi ücra ilçelerde fakültenizin olduğunu öğrenildiğinde çoğu öğrenci hayal kırıklığı yaşamaktadır.
Özel Tercihler : Kimi öğrenciler şehir dışına çıkıp gezmek isterler aynı zamanda, kimi öğrenciler ise şehir dışına çıkmak istemezler. Şehir dışına çıkarak daha iyi bir eğitim almak için tercihlerde bulunabilirler. Dolayısıyla kendinize çizdiğiniz yol haritasını ve kendinizi tanıyıp isteklerinizi bu bağlamda değerlendirmeniz gerekir. Unutmayın üniversite sınavının zorluğu kadar, tercihlerinde zorluğu vardır. Vereceğiniz kararlar hayatınızda bir dönüm noktası olabilir.
Şehir Dışı Tercihler : Şehir dışına çıkmak isteyen öğrencilerin ev tutmaları veya yurt tercihinde bulunmaları maddiyat konusundan ağır gelebilmektedir. Dolayısıyla ilgili şehirdeki ekonomik imkanlar araştırılmalı, üniversitenizin çevresindeki yurtları tercihlerin açıklanmasıyla araştırmalısınız. Bu bağlamda burslarınız, ailevi destekler veya çevre desteklerinizin eğer varsa faydasını daha fazla hissedeceksiniz. Destek ve imkanlarınızı, başarı statüsünüze uygun burs imkanlarını araştırmanızda fayda olacaktır.
Akademik Kadro ve Prestij : YÖKATLAS web sayfasından akademik kadrolar hakkında araştırmalar yapılabilir ve URAP verilerine bakılarak akademik başarılar ve sıralamalar üniversiteler arasında karşılaştırma yapabilme ve yurt dışı eğilim olanakları ne kadar sunup sunmadığı öğrenilebilir.
3. Tercih Listemizde ki Üniversiteler ve Bölümler :
Tercih listemizde 24 adet seçim imkanımız bulunmaktadır. Bu 24 adet seçimin hepsini doldurmak zoruna değiliz.
Bu kısımda dikkat etmenizi tavsiye ettiğimiz bir durum tercih listenizde yer verdiğiniz az sayıda da olsa istemediğiniz bölüm veya üniversiteleri yazmak olacaktır.
Unutmayın eğer üniversite sınavında tercih vereceğiniz alanda 1.ci gibi benzer sıralamalara sahip değilseniz tercih listenizdeki her seçiminizin gelme olasılığı vardır. Çünkü sizi yerleşememektense en kötü durumlarda bu tarzda tercih ettiğiniz yerlere yerleştirilebilirsiniz. Bu yerler yazılırken ki olası yanlış düşünce ‘’ Nasılsa gelmez yazayım gitsin.‘’ düşüncesidir. Tercih listenizdeki tüm bölümler ve üniversiteler istedikleriniz olması sizin için daha iyi olacaktır. O yüzden biraz daha fazla araştırma yapıp istemediğiniz rastgele bölümler sallamak yerine, bu şekilde yaparsanız daha sağlıklı bir seçim yapmış olursunuz.
Tercihler ve Sıralamalar Nasıl Belirleniyor? : Üniversitelerin başarı sıralamaları, puanları çokça kullandığımız şu sıralamada veya puanda kapatmış tabirlerini tamamen öğrencilerin tercihleri belirmektedir. Arz talep meselesidir yani. Örneğin : Sıralamanızdan daha iyi alan bir bölüm, tercih edilmezse en önden tercihler değerlendirilebilir. Bu bir tavsiye değildir sadece puanların ve sıralamaların neden her sene değişiklik gösterdiği konuda bilgilendirmedir. Tercihlerinizi çok araştırarak yapmanızı tavsiye ederiz. Maalesef biz tercihler ve bölümler hakkında bu tarz bir çalışma YouTube Ahmet Çelen kanalı olarak yapamayacağız.
4.Çift Anadal Programları (ÇAP)
Çift Anadal, öğrenim gördüğü önlisans ya da lisans programında üstün başarı gösteren öğrencilerin esas programlarına yakın içerikteki ikinci bir programın derslerini de başarıyla geçerek çift diploma almalarını sağlayan uygulamadır.
Örneğin, psikoloji okuyan bir öğrenci sosyoloji alanındaki ya da işletme okuyan bir öğrenci iktisat alanındaki dersleri de vererek her iki programın da diplomasını almaya hak kazanabilir. Matematik bölümü okuyanlar bilgisayar mühendisliği alanında çift anadal yapabildiği imkanları vardır.
Çift anadal uygulaması öğrenciler açısından ciddi bir yüktür. Çift diploma alma arzusu taşıyan bir öğrenci sosyal yaşamından soyutlanabilir ve iki alanda diploma alacağı için 2.ci ana dalının derslerinide başarıyla tamamlamakla hükümlüdür. Dolayısıyla çift anadal yapmayan bir öğrenci 1 sınava girerken, çift anadal yapan bir öğrenci 5 sınava girebilir. Bu sınavlar çift anadal yaptığınız bölümün ortak dersleriyle ilişkilidir. Ortak dersleriniz ne kadar çoksa hem çift anadal yapma imkanınız artar hemde üstünüzden yük o kadar azalmış olacaktır.
Çift anadal için gerekenler : Öncelikle bu durum her üniversite için değişiklik göstermektedir ve her üniversite sizlere bu imkanı sunmamaktadır, üniversitesinin internet sayfasından kontrol edebilir veya iletişime geçerek teyit edebilirsiniz.
Her bölüm istediği bölümle çift anadal yapamaz ortak derslerinin olması bu konuda yardımcı etkendir. Alttan dersiniz olmamalıdır.
Not ortalaması 4,00 üzerinden 3,00 küsür olan öğrenciler bu imkana sahip olabilirler. Bu ortalama gereksinimi araştırmalarımız sonucunda 2,75 en az , en yaygın 3,00 bazı üniversiteler ise daha fazla veya daha az not ortalaması isteyebilir; yüzdelik dilimlere girmeniz istenebilir, her üniversitenin kendi programı ve kontenjanı dahilinde belirlenmektedir dolayısıyla ilgili üniversiteyi ve koşulları sıkı takip etmek gerekebilir.
Öneriler : Başvurularda üniversiteden üniversiteye değişiklik gösterebilir, eğer çift anadal başvurularınız için 2.sınıf başı veya sonu gibi şartlar varsa çift anadaldan önce başvuru yapılabilen yandal programlarına katılabilirsiniz. Burdaki amaç çift anadalınızdaki ortak dersleri başarıyla tamamlarsanız; çift anadal başvurunuzu yaptıktan sonra başarıyla geçtiğiniz derslerden muaf olursunuz ve çift anadal yükünüzü senelere dağıtarak daha stratejik bir hamle yapmış olursunuz.
5.Yan Dal Programları
Yan dal, öğrenim gördüğü lisans programında üstün başarı gösteren öğrencilerin esas programlarına yakın içerikteki ikinci bir programın sınırlı sayıdaki derslerini alarak sertifika almaya hak kazanmalarını sağlayan uygulamadır.
Yan dal ve çift anadal programları hemen hemen benzer şartlara tabidir. Yandal programı içinde gerekli ortalamalar vardır çift anadala nazaran düşük olabilmektedir. İkisindeki temel mantık bölümünde başarı gösteren öğrencilerin ikinci ilave bir diploma alma olanağı (çap) veya sertifika alma olanağı yan dal programları sayesinde sağlanmıştır.
Soru : Yan veya çift anadal programlarındaki başarısızlığımız nelere sebep olabilir, ana bölümümüzü etkiler mi? -Yan veya çift anadaldaki başarısızlıklarınız okuduğunuz ana bölümü etkilemez. Çift anadalda veya yan anadalınızdaki üniversitenizin belirlediği sınır ortalamasının altına bir kere düşerseniz veya birden fazla düşerseniz (değişiklik gösterir her üniversite için şartlar kısmını mutlaka okumalısınız) bu ortalama genelde 2,75 olur çift veya anadal programınız iptal edilir, okuduğunuz lisans programı veya önlisans programına herhangi bir etkisi olmaz. –
Soru : Makale yazarı olarak bunu önerir misiniz?
– Okumak istediğiniz bölümü geçmişteki talihsizlikler nedeniyle okuyamadıysanız kesinlikle önerebilirim. Örneğin bilgisayar mühendisliği isteyip matematik seçmek zorunda kaldıysanız sıkı çalışmayla bu iki bölümden de çift anadal yapılabilme imkanı sunuyorsa üniversiteniz yapabilirsiniz. Fakat keyfi olarak yapılacak bir şey olarak görmüyorum. Tekrardan aynı örneği verelim ; bilgisayar mühendisliği okuyan bir öğrenci endüstri mühendisliği gibi mühendisliklerle çift anadal yapılabilme imkanı sunulabiliyor. Fakat bir bilgisayar mühendisi severek okuyorsa muhtemelen buna ihtiyaç duymayacaktır, kendi alanına daha yakın yan dal programları sayesinde sertifika alması kariyeri açısından daha uygun olur.
6. Sınavsız İkinci Üniversite İmkanı
Tek şart sizin YKS sınavına girip önlisans ( 2 yıllık ) veya lisans ( 4 yıllık ) programlarında aktif veya pasif kaydınız veya mezun olmasıdır.
2 Yıllık Okuyanlar & Mezunlar : 2 yıllık ön lisans ikinci bir bölüm tercihinde bulunabilirler.
4 Yıllık Okuyanlar & Mezunlar : 4 yıllık lisans veya iki yıllık (ön lisans) ikinci bir bölüm tercihinde bulunabilirler.
Her bölüm bu şekilde açıktan okunamamaktadır. Türkiye`de bu imkanı sunan 3 üniversite vardır.
İstanbul Üniversitesi (İstanbul) – Anadolu Üniversitesi (Eskişehir) – Atatürk Üniversitesi (Erzurum)
Dikkat : İstanbul Üniversitesi`nde kaydınız varsa İstanbul Üniversitesi`nde ikinci üniversite tercihinizi yapamıyorsunuz. Atatürk ve Anadolu üniversitesi yönünde seçim yapabiliyorsunuz.
Her bölümü açıktan okuyamazsınız üniversitenin belirlediği bölümleri okuyabilirsiniz ve gelişen haberleri takip etmenizde fayda vardır. Yeni açılan bölümleri takip edebilirsiniz.
Merak edilenler : Kayıt ücreti vardır, online başvuru yapabilir ve sınavlarına bulunduğunuz ilde girebilirsiniz. Örgün eğitimden alınmış diploma ile açıköğretimden alınan diploma arasında herhangi bir üstünlük yoktur.
